Eser AKGÜL-SÖZCÜ HAYAT
Toplumumuzun en çok sıkıntı duyduğu konulardan biri cinselliktir sanırım. Çocukların cinsel kimlikleri konusunda belirli bir davranış sergilemesi ile ilgili edindiği öğretiler, çoğu zaman onu ileriki yaşlarda sıkıntılı ilişkilere ve cinsel yaşama götürüyor ve hatta yanlış eğitim cinsel istismara gibi sonuçlara götürebiliyor. Erkek gibi davranmak ve kadın gibi olmanın yanı sıra kadın olmak ve erkek olmak nedir, kadın erkeğe, erkek kadına nasıl bakmalı, nasıl davranmalı, sağlıklı cinsel ilişki nasıl olmalı… gibi konularda çocuk çoğu kez sadece ailesinde ve çevresinde gördükleriyle bilgi ediniyor çocuklar. Toplum olarak aile içinde cinsel eğitim konusuna kapalı olduğumuzdan ve zaten birçok aile de bu sıkıntıları yaşayan kadın-erkek ilişkilerinden oluştuğundan genel olarak cinsellikle ilgili problemli olan bireyler yetiştiriyoruz. Bunun önüne geçmek adına çocuklarımıza bu konularla ilgili iyi eğitim vermek için profesyonel yardım almaktan çekinmeyin.
Aile içinde cinsel eğitim ile ilgili anne-babalar ne yapmalı? Psikolog Begüm Kaplan, Sözcü Hayat okurlarına anlattı.
Cinsel kimlik, yaşamımızın ilk bir buçuk-iki yılında gelişmektedir. Çocuk 3 yaşına geldiğinde kendisinin cinsiyetini bilir ancak ne anlama geldiğini bilmez. Genelde oyun gruplarını kendi hem cinsiyle kurmayı tercih ederler. Cinsel kimliğimize ait duygumuz ise, dört yaşa kadar gelişmekte ve bir daha değişmemek üzere de oturmaktadır. Bu yaştan sonra cinsel kimlikte değişme oldukça güçtür. Yani bu şu demektir, çocuk artık cinsel organını tanımıştır. Erkeklerle kızların farklı giyindiğini ve toplumda farklı davranması gerektiğini öğrenmeye başlamıştır. Bu sosyal öğrenmelerle kendi cinsiyet kalıpları da gelişmeye başlar.
Bu noktada ebevynlerin çocuğuyla iletişime geçme stili ve öğrettikleri de çok etkilidir. Erkek çocuğa ‘sen adam oldun bak, erkekler daha kaba, istediğini beden diliyle saldırganca ifade edebilir, çünkü sen erkeksin. Kızlar gibi ağlamaz, mızmızlanamazsın’ şeklindeki bir öğreti ileride yetişkin olduğunda, erkek kimliğini daha ilkel ve özgürce kullanabilmesine ve kadın cinsiyetine saygısı olmadan yaşamasına sebep olabilmektedir.
Bir başka örneği de bir danışanımdan anlatmak istiyorum. Kızını çok seven bir baba, kızı 13 yaşlarındayken bir sohbet sırasında erkekler hakkında konuşma yapmıştır. Bu konuşmanın içeriği erkeklerin evlenene kadar kızları kullanacağı ve sonra kızlara çürük gözüyle bakacağı yönündedir. Danışanımda, güvendiği erkek figürü olan babasından bu lafları duymak, erkeklere uzak durmak ve evlenene kadar erkeklerle beraber olmama davranışını geliştirmişitir. Kendi bedenini evlendiği güne kadar saklamıştır. Babasının öğretisini yerine getirmiştir. Ancak evlendiği ilk gece kocasıyla cinsel birleşmeyi gerçekleştirememiştir. Yaptığımız çalışmalarda çıkan sonuç, cinsel birleşme esnasında babasının çürük dediği an ve babasının yüz ifadesi aklına gelmektedir.
Burada ebeveynlerin öğretilerini yaparken sevgiyle, korkutmadan, yaşının anlayabileceği düzeyde sağlıklı iletişimlerle cinselliği anlatmaları sağlıklı cinsel anlam ve cinsel yaşam için çok daha faydalı olacaktır. Çocuk cinselliği dışarıda bilmediği bilgi kanaklarından yanlış öğreneceğine evde desteklenen eğitim daha yerinde ve güvenli olacaktır.
Çocuğun odasına veya kütüphanede cinsel bilgi içeren kitaplar, videolar bırakılabilir. Bahsettiğim bilgi kaynakları pornografik olmamalıdır. Çünkü, daha tam olarak cinselliği keşfetmeden pornografi seyretmesi cinselliğe soğuma sağlayabilir. Bu sebeple, sadece insane bedenini tanıması yönünde öğretici kaynaklar olmalıdır. Merak, en güzel öğrenme yoludur.
Cinsel kimlik oluşumunda anne ve babaların en dikkat etmesi gereken noktalardan biri de, çocuğunun kendi cinsiyetine ve karşı cinsiyete de saygı duymasını öğreterek kimlik gelişim eğitimi verilmelidir. Yukarıdaki örnekten yol açıkarsak, erkek çocuğa erkek olmak anlatılırken karşı cins yani kızlar küçümsenerek anlatılmamalıdır. Erkeklerin kızlardan farkını anlatırken ya da kızlara erkeklerden farkı anlatılırken, öncelikle insan olduğumuz için iki cinsiyetin de insan olarak eşitliği vurgulanmalıdır. Bu beraberinde toplumsal saygının oluşması için de temel olacaktır.
Unutmayalım ki, başarılı evliliklerde hayat arkadaşlığının yanında sağlıklı cinsel yaşam evlilikleri daha sağlam kılmaktadır.
Çocuklarınızla güzel iletişim kurabildiğiniz, onlara hayatı anlatırken de kendinizi geliştirdiğiniz nice güzel anılar dilerim…
